Abstract


CUMHURİYET DÖNEMİ İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM MÜFREDAT PROGRAMLARINDA BEDEN EĞİTİMİ DERSİ UYGULAMALARI (1923-1973)

Türkiye’de Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte pek çok alanda olduğu gibi eğitim alanında da köklü değişiklikler yapılmıştır. Bu amaçla ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde öğretim programları hazırlanırken, bu programlarda beden eğitimi dersi ile ilgili de planlamalar yapılmıştır. İlgili literatür incelendiğinde beden eğitiminin Türkiye’de geçirdiği yapısal değişim ile ilgili çalışmaların olduğu görülürken, beden eğitimi derslerinin içerik ve uygulanışıyla alakalı yeterli çalışmanın olmadığı tespit edilmiştir. Bu çalışma ile 1923-1973 yılları arasında ilköğretim ve ortaöğretim müfredat programlarında beden eğitimi dersinin uygulanışı ve değerlendirme kriterlerinin neler olduğunu incelenmiştir. Bu amaçla Milli Eğitim Bakanlığı yayınları ve Talim ve Terbiye Kurulu tarafından yayımlanan 1939-1973 yılları arasındaki Tebliğler Dergileri başta olmak üzere ayrıntılı literatür araştırması yapılmıştır. Bulgulara ulaşmak için nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılırken, veri toplama ve analiz işlemlerinde verilerin kendi içinde anlamlı olmalarına dikkat edilmiştir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, veri toplama aracı ve veri analizi arasındaki tutarlık sürekli göz önünde bulundurulmuştur. Ayrıca araştırmada elde edilen veriler ışığında içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre 1923-1973 yılları arasında farklı yıllarda ders müfredat programları hazırlandığı, bu müfredat programlarında beden eğitimi derslerinin ders saatlerinde farklı planlamaların olduğu görülmüştür. Bu müfredat çalışmalarının yanı sıra Talim ve Terbiye Kurulu tarafından da beden eğitimi ders saatleri ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Talim ve Terbiye Kurulu aynı zamanda beden eğitimi derslerinin nasıl bir düzende işleneceği ve sınav değerlendirmesinin nasıl olması gerektiği ile ilgili de yönergeler hazırlamıştır. Yapılan bu düzenlemelerin tamamı Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte genel eğitim sisteminde yapılan düzenlemelerin beden eğitimi dersine bir yansıması olarak değerlendirilmektedir. 1923-1973 yılları arasında oluşturulan bütün müfredat çalışmalarında beden eğitimi dersi farklı isimlerle de olsa her müfredatta bulunurken, özellikle ortaokul ve liselerde her sınıf için hafta da bir saat olarak planlanmasının beden eğitimi dersi adına bir eksiklik olduğu düşünülmektedir. Buna karşın beden eğitimi dersinin uygulanışı ve değerlendirmesinde ise dönemin şartlarına göre oldukça detaylı bir ders plan içeriği ve değerlendirme sistemi uygulandığı da dikkat çeken hususlardan olmuştur.



Keywords

İlköğretim, ortaöğretim, beden eğitimi, müfredat.





References