Abstract


ÇOCUK EDEBİYATINDA ETKİNLİK TEMELLİ BİLİNÇLİ FARKINDALIK EĞİTİMİ

Bireyin yaşamdan doyum alması ve sıkıntılarını çözmesi öncelikli olarak hissettiği duyguların farkında olması ile başlar. Yaşanan duyguların, anın ve çevrenin bilincinde olmak şeklinde tanımlanan bilinçli farkındalık; çocuk edebiyatında etkinlik, meditasyon (derin düşünme) ve kurgu temelli eserlerle yer almaktadır. Bu çalışma bilinçli farkındalığın çocuk edebiyatı eserlerinde nasıl kullanılabileceğini değerlendirmeyi ve çocuk edebiyatında faydalanılabilecek bilinçli farkındalık etkinlikleri sunmayı amaçlamaktadır. Çalışma, nitel araştırma modellerinden tarama yöntemiyle hazırlanmıştır. Yapılan tarama sonucunda bilinçli farkındalık temelli çalışmaların, ağırlıklı olarak psikolojik sıkıntıların çözümüne, duygu düzenlemeye katkısına ve ders başarısında bireyin etkililiğini belirlemeye yönelik şekillendirildiği görülmekle birlikte çocuk edebiyatında bilinçli farkındalığın kullanımına dair çalışmalara olan ihtiyaç fark edilmiştir. Bu ihtiyacı gidermek amacıyla doküman incelemesi yapılarak bilinçli farkındalık eğitiminde kullanılabilecek çocuk kitapları tespit edilmiş ve yapılan betimsel analizin ardından araştırmacılar tarafından kitapların kullanımına yönelik etkinlik örnekleri hazırlanmıştır. Sonuç olarak; bilinçli farkındalık temelli çocuk kitaplarıyla çocuğun kendi duygularını fark etmesi ve kabullenmesinin amaçlandığı görülmüştür. Nefes egzersizi ve odaklanma becerisinin kazanılması bilinçli farkındalık eğitiminde kullanılabilecek en önemli etkinliklerdir. Bunun yanı sıra kitaplarda; hayal etme, zihinde canlandırma, resim çizme, üzüntüyü paylaşma, kitap okuma ve üzerine konuşma bilinçli farkındalığı geliştirmeye yarayan diğer etkinlikler olarak ön plana çıkmaktadır. Örnek olaylarda ise kitaplardaki uygulamalara ek olarak dramatizasyon, somutlaştırma, yazma ve beyin fırtınası etkinlikleri kullanılmıştır. Bilinçli farkındalık eğitiminin okul öncesi dönemden itibaren uygulanmaya başlanması gereklidir. Bu anlamda çocuk edebiyatında bilinçli farkındalık eğitimi çalışmaları arttırılmalıdır. Psikolojik iyi oluşun ve sağlıklı ilişkilerin temeli görülen bilinçli farkındalık eğitimi; her bir beceri gibi tekrar ve belli bir süreç gerektirmektedir. Kitapların bir yetişkin rehberliğinde okunması ve gerek kitap içindeki gerekse çalışmadaki etkinliklerin oyuna dönüştürülerek zaman zaman uygulanmasının çocukların bilinçli farkındalık kazanmalarına yardımcı olacağı düşünülmektedir.  



Keywords

Bilinçli farkındalık, çocuk edebiyatı, duygusal zekâ.





References