Abstract


OKUL ETKİLİLİĞİNDE ÖĞRETMEN PERFORMANSININ ROLÜ

Bu araştırma, okul düzeyinde öğretmenlerin performanslarının eğitimini amaçlarını gerçekleştirerek okul etkililiğine doğrudan katkı sağladığı düşüncesinden hareketle yapılmıştır. Araştırmada tarama modelleri türlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 426 öğretmen (286 kadın ve 140 erkek) katılmıştır. Veriler, Okul Etkililiği Ölçeği (Hoy, 2014) ve Öğretmen Performans Değerlendirme Ölçeği (Özgenel, 2019) aracılığıyla toplanmıştır. Veriler, t testi, anova, korelasyon ve regresyon yapılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin okul etkililiği algıları cinsiyetlerine ve kıdemlerine göre anlamlı farklılık göstermezken; eğitim durumlarına ve görev yaptıkları okul kademelerine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Lisan mezunu öğretmenlerin okul etkililiği algıları lisansüstü öğretmenlerin algılarından daha yüksektir. İlkokul ve ortaokul öğretmenleri lise öğretmenlerine göre okullarını daha etkili algılamaktadır. Öğretmenlerin performansları eğitim durumlarına ve kıdemlerine göre anlamlı farklılık göstermezken; cinsiyetlerine ve görev yaptıkları okul kademelerine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Kadın öğretmenlerin performansları erkek öğretmenlerin performanslarından daha yüksektir. İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin performansları lise öğretmenlerinin performanslarına göre daha yüksektir. Okul kademesi ilkokuldan, ortaokula ve liseye doğru ilerledikçe öğretmenlerin performansları azalmaktadır. Öğretmenlerin performansları ile okul etkililiği arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiş (r=.358; p<.01) ve öğretmenlerin performansları okulu etkililiğindeki toplam varyansın %12’sini açıklamıştır. Başka bir deyişle, öğretmenlerin performansları okul etkililiğini olumlu yönde etkilemektedir. Araştırmada, öğretmenlerin performanslarının okul etkililiğini yordadığı ve olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Etkili okul oluşturmanın zor bir süreç olduğu kabul edildiğinde, bu zorlukların üstesinden gelmek ve okulun temel amaçlarına istenilen düzeyde ulaşmak için öğretmenlerin bu sürece dahil edilmesi ve yüksek düzeyde performans göstermesi beklenmektedir. Bu nedenle eğitim sistemi düzeyinde politika yapıcılara ve okul düzeyinde okul liderlerine öğretmenlerin performanslarını belirlemeleri, geri bildirim almaları ve performans değerlendirme süreci sonucunda iyileştirmelerin olduğu bir performans değerlendirme sistemi kurulması önerilebilir.



Keywords

School Effectiveness, Performance, Teacher Performance





References