Abstract


BU BİR ÇAN DEĞİLDİR! MİMARLIK VE DİLBİLİMLERİ ARAKESİTİNDE DİSİPLİNLERARASI BİR ÇALIŞMA ÖRNEĞİ

Mimari bir yapı yazıya dökülebilir ya da okunabilir mi? Bu soru 20yy dilbilimci ve göstergebilimci Roland Barthes tarafından kaleme alınan "Eyfel Kulesi, Başlangıç dersi" adlı eserle çoktan cevaplanmış, hem mimari ve kentsel tasarıma hem de göstergebilime orijinal bir çalışma sunulmuştur. Eserinde Barthes bir mimari başyapıt olan Eyfel Kulesini okunabilir görsel bir metin gibi ele almış ve mimari yapının sözsel karşılığını okuyucuya yazı yoluyla sunmuştur. Bu makalede Barthes’ın kentsel imgeye dönüşen Eyfeli bir metin gibi yazmasını incelenerek, 19yy'ın bir başka kentsel imgesi olan Big Ben Kulesinin dilsel-sözsel karşılığı çözümlenmeye çalışılacaktır. Yöntem olarak tıpkı Barthes’ın üzerinde durduğu ilk-anlam ve yan-anlam ve eğretileme (metafor) kavramları mimarlık üzerinden açıklanarak, yapının bağlam ve dönemine gidilerek eşsüremli bir göstergebilim sistemine başvurulacaktır. Çünkü 19yy un fiziksel koşullarının günümüzden çok farklı olduğu unutulmamalıdır. Bu çalışma ile amaçlanan ilk olarak mimarlığı "hakkında şeyler yazılabilen bir prensip" olmaktan çıkarıp, mimari yapıların kendi başına bir dile ve üsluba sahip olduğunu anlatmak, bunu yaparken de mimarinin, görsel bil dil olarak ele alınıp sözlere dökülebilirliğini inceleyen bir yöntem olarak göstergebilimi önermektir. İkinci olarak mimari kuram ve felsefeye katkıda bulunmuş Barthes’ın göstergebilim sisteminin uygulanabilirliğini yeni bir örnek olan Big Ben Kulesi üzerinden okuyucuya göstermektir. Bu sayede disiplinler-arası bir alan olan mimarlığın dilbilim ile ilişkisi de yakından irdelenmiş olacaktır.



Keywords

Barthes, göstergebilim, Big Ben, mimarlık, dilbilimleri.





References