Abstract


ÖĞRETMEN ADAYLARININ DENEY ÖZ-YETERLİKLERİ VE DENEYE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Araştırmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının deney yapma sürecini nasıl yönettiklerini anlamak ve açıklamaktır. Bu çalışmada elde edilen bulgular ile öğretmenlerin neden deney yöntemini tercih etmedikleri ve bu düşüncelerinin nasıl değiştirilebileceği konusunda fikir vermesi bakımından önemlidir. Çalışmada gömülü karma araştırma modeli (nicel ve nitel araştırma tekniklerinin tek bir çalışmada birleştirildiği) kullanılmıştır. Nitel yaklaşımın baskın olduğu gömülü model olarak tasarlanan çalışmada, nicel araştırma dizisi nitel bir desen olan durum çalışmasının içine gömülmüştür. Araştırmada kullanılan ölçme araçlarının çeşitliliğine göre katılımcı sayısı araştırmanın farklı aşamalarında değişiklik göstermiştir. Araştırmanın veri toplama süreci; araştırmanın amacının belirlenmesi, öz-yeterlik ölçeğinin uygulanması (ön- test/son-test), birinci dönem sonu deney raporlarının incelenmesi, ikinci dönem sonu deneysel çalışmalar hakkında öğrenci görüşlerinin tespiti, odak grup görüşmelerinin yapılması ve sonuçların raporlaştırılması şeklinde tamamlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, laboratuvar uygulamaları katılımcıların deney öz-yeterliklerinin artmasında etkili olmuştur. Öğretmen adaylarının deney bilgisi, malzeme bilgisi, teorik bilgi eksikliği ve daha önce deney yapmama, deney planlama, uygulama, değerlendirme ve raporlama süreçlerinde zorluklar yaşadıkları belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının deney raporlarına göre uygulama sürecini iyi şekilde yönetemedikleri, özenli, dikkatli ve düzenli şekilde gözlem yapmadıkları, standart ölçme araçları ve birimlerini kullanamadıkları, ölçümleri düzenli şekilde kayıt altına almadıkları, verilerini uygun ve etkili şekilde sunamadıkları belirlenmiştir. Katılımcılar, diğer kodlara göre deney tanımlarında yaşayarak öğrenmeyi vurguladı. Ayrıca deneyler yapılırken bilimsel süreç becerileri kazandırılmaya çalışıldığından tanımlarda bilimsel süreç becerilerine de yer vermişlerdir. Öğretmen adaylarının eğitim fakültelerinde bizzat deney yaparak geçirecekleri olumlu tecrübeler onların öz-yeterlik algıları üzerinde en önemli katkıya neden olacaktır. Deney yapma konusunda öz-yeterliği yüksek, bu konuda tecrübe sahibi öğretmenlerin fen derslerinde deney yapmaları öğrenciler üzerinde de çok önemli kazanımlara neden olacaktır. Öğrencilerin kısa vadede bilimsel süreç becerilerini kazanmasında, bilim insanı gibi düşünebilmeyi öğrenmesinde, uzunu vadede ise fen alanlarına yönelmesinde erken dönemde verilecek fen eğitimi oldukça önemlidir.



Keywords

Deneye ilişkin öz-yeterlik, bilimsel süreç becerileri, öğretmen adayları.





References