Abstract


TARİH DERS KİTAPLARINDA COĞRAFİ MEKÂNIN KULLANIMI

Coğrafi mekân, geçmişin bilgisi olarak tarihsel ifadenin gerçeklikle kurduğu ilişkideki temel unsurlardandır. Gerçeklikle geçmiş arasındaki ilişki coğrafi mekânın bugünkü gerçeklikte özneler tarafından deneyimlenmesinden hareketle tarihsel ifadeyi güçlendirici ve/veya gerçek kabul edilmesinin temel argümanını oluşturur. Ayrıca geçmişteki yaşantının üzerinde deneyimlendiği bir alan olarak coğrafi mekân tarihsel olaylar arasında nedensellik ilişkisi kurmada, tarihsel olayların açıklanmasında tarihsel anlatıların ana faktörlerinden birisidir. Bu araştırmanın amacı, MEB tarih ders kitaplarında coğrafi mekânın kullanım özelliklerini ortaya koymaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. MEB 9. sınıf, 10. sınıf ve 11. sınıf tarih ders kitapları örneklem olarak seçilmiştir. Doküman incelemesi yapılarak, ilgili ders kitaplarında coğrafi mekâna dair veriler elde edilmiş ve veriler, betimsel ve içerik analizi ile analiz edilmiştir.   Araştırmanın sonuçlarına göre, tarih ders kitapları incelendiğinde coğrafi mekânın yer olarak mekân, mutlak mekân, göreceli mekân, imge olarak mekân, hafıza mekânı, kutsal mekân, jeopolitik mekân ve tarihsel mekân kategorilerinde kullanıldığı görülmektedir. Tarih ders kitabı yazarlarının tarih öğretim programında yer alan kazanımı aktarırken coğrafi mekânı, tarihsel anlatı içinde nedensellik ilişkisini inşa etmek, tarihsel kanıt olarak siyasi tarih anlatısını desteklemek için kullandıkları söylenebilir.



Keywords

Tarih Öğretim Programı, Tarih Dersleri, Tarih Ders Kitapları, Mekân, Coğrafya.





References