Abstract


TÜRKİYE’DE OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE YARATICILIK ALANINDA YAPILAN ARAŞTIRMALAR: BİR META-SENTEZ ÇALIŞMASI

Her birey yaratıcılık potansiyeline sahiptir. Önemli olan bu potansiyelin ortaya çıkabilmesidir. Bu da bireylerin yaratıcılıklarının desteklenerek onlara yaratıcılıklarını geliştirebilecek fırsatlar sunulması ve ortamlar oluşturulması ile mümkündür. Çocukluk, saflık ve hayal gücünün sınırsız olduğu bir dönemdir. Bu dönem yaratıcılığın gelişmesinde en önemli süreçtir. Çocuk büyüdükçe tecrübesi artar ve kazandığı tecrübeler yaratıcılık ile ilgili olduğu takdirde yaratıcılığı gelişecektir. Bu nedenle en önemli dönem çocuğun doğduğu andan ilköğretim çağına kadar olan süreci kapsayan okul öncesi dönemidir. Bundan dolayı okul öncesi eğitimde yaratıcılık ile ilgili yaratıcılığı destekleyen çalışmalar yapılması oldukça önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı da Türkiye’de yürütülmüş okul öncesi eğitimde yaratıcılık ile ilgili tezler, makaleler ve bildirilerin meta-sentez yöntemi kullanılarak incelenmesi ve okul öncesi eğitimde yaratıcılık konusunda nasıl bir eğilimin olduğunun ortaya konulmasıdır.  Bunun yanında araştırmanın diğer bir amacı da okul öncesi eğitimde yaratıcılık çalışmalarına ağırlık verilmesinin kişilerin ve toplumların gelişimlerini ve ilerlemelerini destekleme yönünde önemli bir adım olduğu konusunda farkındalık yaratmasıdır. Böylece araştırmanın hem literatüre hem de okul öncesi eğitimde öğretmenlere yaratıcılıkla ilgili yapılacak çalışmalar ile ilgili destek olacağı düşünülmektedir. Çalışma metasentez yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Meta-sentez için Türkiye’de okul öncesi eğitimi alanında yapılmış çalışmalara yönelik nitel veriler sağlayan 11 çalışma seçilmiştir. Sadece nicel veri sağlayan çalışmalar ve Türkçe olmayan çalışmalar hariç tutulmuştur.  Meta-sentezde kullanılan çalışmaların özellikleri yazara, araştırmanın yöntemine, veri toplama araçlarına, örneklem grubuna, veri analizine, çalışma türüne göre ayrıştırılmıştır. Araştırmaların sonuçları incelenerek, yaratıcılık tanımları, erken çocukluk döneminde yaratıcılığın önemi, yaratıcılığı geliştiren ve engelleyen etmenler, yaratıcılıkta etkinlikler, okul öncesi eğitim programlarında yaratıcılık temaları oluşturulmuş ve sonuçlar bu temalar altında değerlendirilmiştir.



Keywords

Okul öncesi eğitimi, yaratıcılık, eğitim, meta-sentez, erken çocukluk





References