Abstract


İLKOKUL 4. SINIFLARDA ALGILANAN EBEVEYN TUTUMLARININ ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİNE ETKİSİ

Bu araştırma ilkokul 4.sınıflarda algılanan ana baba tutumlarının öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmaya 2020-2021 eğitim öğretim yılında, Kayseri ilinde, ilkokul 4. sınıfta öğrenim gören 178 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Ana-baba Tutumunu Değerlendirme Ölçeği” ve “Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin aritmetik ortalamaları, frekansları, standart sapmaları hesaplanmış ve karşılaştırmalarda Mann-Whitney U testinden ve Korelasyon analizlerinden yararlanılmıştır. Bu analizler sonucunda, anne ve babasının tutumlarını demokratik olarak algılayan öğrencilerin, otoriter olarak algılayan öğrencilere göre eleştirel düşünme eğiliminin anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu durum algılanan ana-baba tutumlarının ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri üzerinde anlamlı bir şekilde etkili olduğunu göstermektedir. Öte yandan çocukların eleştirel düşünme eğilimleri üzerindeki bu ebeveyn tutumlarının etkisinin de önemli bir bölümünü algılanan baba tutumlarının oluşturduğu görülmüştür. Özellikle de hem anne hem de babanın demokratik olduğu aile ortamlarında yetişen çocuklarda eleştirel düşünme eğilimi en yüksek çıkmıştır. Bu sonuçlar, eleştirel düşünme eğiliminin oluşması ve gelişebilmesi için çocukların erken yaşlardan itibaren ebeveynlerin her ikisinin de demokratik tutum ve davranışlar sergilediği aile ortamlarında yetişmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca literatürde ana-baba tutumlarının genellikle birlikte ele alınması nedeniyle, sadece annelerin veya babaların çocuklarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkilerine yönelik yapılan araştırmaların az sayıda olması, bu etkinin tam olarak anlaşılamamasına sebep olmaktadır. Bu çalışmada, babaların çocuklarının eleştirel düşünme eğilimlerinin gelişmesi üzerinde ne kadar önemli rol oynadığı da ortaya çıkmıştır.



Keywords

Tutum, eleştirel düşünme eğilimi, algılanan ana-baba tutumu





References