Abstract


BEDENSEL ENGELLİ MİLLİ SPORCULARIN ENGELLİ SPORCU KAVRAMINA YÖNELİK METAFORLARI VE ENGELLİLİĞİ KABUL DÜZEYİ

Araştırmada lisanslı olarak takım ve bireysel spor yapan bedensel engelli sporcuların, engelli sporcu kavramına yönelik metaforları ile engelliliği kabul düzeyinin saptanması amaçlanmıştır. Araştırmada karma modelden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu’nda aktif olarak spor yapan lisanslı sporcular oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel basamağına 618, nitel basamağına 105 sporcu katılmıştır. Araştırmada nitel veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile nicel veriler “Engelliliği Kabul Ölçeği” ile toplanmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizinden; nicel verilerin analizinde Spearman Korelasyon Katsayısı ve Mann-Whitney U testinden yararlanılmıştır. Araştırmanın nitel bulgularına göre, katılımcıların “engelli sporcu kavramını” mücadeleci olma, yol gösterici olma, kusur çağrıştırıcı, değer, güç-kuvvet, eşitlik imgeleri ile tanımladığı tespit edilmiştir. Araştırmada, takım ve bireysel branş sporcularının engelliliği kabul düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Sporcuların yaşı ile sınırlama ve engelliliği kabul toplam puanı arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca engeli sonradan olan sporcuların, sınırlama düzeyinin ve engelliliği kabul toplam puanının, engeli doğuştan olan sporculara göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların engelli sporcu kavramına yönelik görüşlerinin genellikle olumlu yönde olduğu tespit edilse de, olumsuz görüşlerinin olduğu da saptanmıştır. Bu olumsuz görüşlerden, engelli sporcuların engelliliğini kabul sürecini tamamlamadığı ve spor psikoloğuna, rehabilitasyon hizmetlerine ihtiyaç duyduğu anlaşılmıştır. Ayrıca katılımcıların engelliliği kabul düzeyinin orta düzeyde olduğu, takım ve bireysel branşların engelliliği kabul düzeyinde etkisinin olmadığı, yaş arttıkça engelliliği kabul düzeyinin düştüğü, doğuştan engellilerin engelliliği kabul düzeyinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu bağlamda, sonradan ve doğuştan engelliliğe sahip olan bedensel engelli sporcuların, sporcu performanslarından, çevresel ilişkilerine kadar her alanda tesiri olduğu düşünülen, engellerini kabul etmelerinin spor psikologlarıyla desteklenmesi önerilmektedir.



Keywords

spor, sporcu, engelli sporcu, bedensel engelli sporcu, engelliliği kabul





References