Ülke yönetimleri kendi toplumlarına İnsan hakları, temel hak ve özgürlükler konularında farklı imkânlar sunarak vatandaşlığın sınırlarını belirlemektedir. Ancak, Dünyada bilim ve teknolojide olan gelişmeler pek çok konuda olduğu gibi vatandaşlık konusunda da sınırları ortadan kaldırarak temel insan hak ve özgürlüklerini bilinir hale getirmiş ve ortak normlar ortaya çıkarmıştır. Böylece küreselleşme sonucunda vatandaşlı kavramı gelişerek küresel vatandaşlık, etkin vatandaşlık, dijital vatandaşlık gibi yeni vatandaşlık konuları ortaya çıkmıştır. Bunlardan birisi olan küresel vatandaşlık, daha yaşanabilir bir Dünya hedefi ile bireyin kendi öz kimliği ile birlikte dünyanın gerektirdiği bilgi, beceri, değer, tutum ve davranışlara sahip sorumlu bireyler yetiştirmek olarak ortaya çıkmıştır. Bu konuda Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de lisansüstü düzeyde araştırmalar yapılmaktadır. Eğitiminin temel amaçlarından birisi olan “iyi vatandaş yetiştirme” amacına uygun olarak Türkiye’de küresel vatandaşlık alanında yapılmış lisansüstü tezlerin durumunu ortaya koymak amacı ile bu çalışma yapılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden dokuman incelemesi ile yapılan araştırmada küresel vatandaşlık alanında yapılmış lisansüstü tezler çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye’de 2002 ve 2022 yılları arasında küresel vatandaşlık konusu ile ilgili yapılmış lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Tez Merkezi ve Üniversite kütüphaneleri aracılığıyla (TÜBESS) elde edilen bu tezlere ait verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; küresel vatandaşlık konusu ile ilgili yapılan tezlerin sayıca yetersiz olduğu, tezlerin daha ziyade yüksek lisans düzeyinde hazırlandığı, genellikle öğretmen adayları ile çalışıldığı ve araştırma konusunun küresel vatandaşlık algı ve düzeylerini belirlemeye yönelik olarak seçildiği, nitel araştırma yöntemi ile yapılan araştırmaların çok sınırlı olduğu ve daha çok ankete yönelik araştırmaların yapıldığı bulunmuştur. Araştırmadan ortaya çıkan sonuçlara dayanarak; gelecekte daha fazla önem kazanacağı düşünülen küresel vatandaşlık konusu ile ilgili yapılacak olan tezlerde farklı boyutların incelenmesi, uygulamaya dönük çalışmalara ağırlık verilmesi, daha detaylı veri toplayabilmek amacıyla nitel araştırma yöntemlerine geçilmesi ve uygulamalı doktora tez çalışmalarına öncelik verilmesinin gerektiği önerileri söylenebilir.

Küresel Vatandaşlık, küresel vatandaşlık eğitimi, Lisansüstü Eğitim.