Yükseköğretime erişim hakkı ve yükseköğretim hizmetlerinden etkin şekilde yararlanabilme diğer bireylerle birlikte engelli bireylerin de temel hakları arasında yer almaktadır. Ayrıca bu haklar, diğer hakların kullanılmasında ve öğrenilmesinde anahtar rol oynayan eğitim hakkının da önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Yükseköğretime erişebilmiş engelli öğrencilerin sorunları bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören engelli öğrencilere sunulan hizmet kalitesine ilişkin öğrenci ve ilgili birimlerde görev yapan öğretim üyelerinin görüşlerini saptayarak olası politika ve destek stratejilerini belirlemeyi amaçlayan bu araştırma nitel olarak tasarlanmıştır. Çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılı güz döneminde üniversite öğrenimine devam eden iki engelli öğrenci ve bu üniversitelerin engelli birimlerinde görev yapan iki öğretim üyesi oluşturmaktadır. Araştırmada toplanan veriler, katılımcıların kendi deneyimlerinden yola çıkarak anlattıkları hikâyeleri irdelemeye imkân tanıyan KOT analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre engelli öğrenciler engelsiz bireylerle aynı temel hak ve özgürlüklere sahip olmalarına, uluslararası ve ulusal düzeyde hukuksal önlemler alınmasına rağmen, birçok alanda olduğu gibi yükseköğretimde de haklarını etkin şekilde kullanamamaktadır. Engelli öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar (i) eğitim-öğretim hizmetleri, (ii) sınav hizmetleri ve (iii) destek hizmetleri olmak üzere üç boyuta ayrılmaktadır. Engelli öğrenciler başta destek hizmetleri içerisinde yer alan; kampüsün fiziki koşulları ve erişilebilirliği, kütüphane hizmetleri, yemekhane düzeni gibi konularda sorun yaşamaktadır. Sınavların engel türüne uygun şekilde düzenlenmemesi, okutman olarak görev yapan bazı asistanların görselleri ifade etme konusunda yetersiz olması, soruların uzun olması, görsel soruların kabartma şeklinde hazırlanmaması ve buna karşılık muafiyet verilmemesi engelli öğrencilerin sınav hizmetlerinde yaşadıkları en önemli sorunlar arasındadır. Bunlara ilaveten eğitim-öğretim hizmetlerinde engelli öğrencilerin karşılaştıkları sorunları ise; ders içi materyallerin engel türüne uygun olmaması ve notların paylaşılmaması gibi dersi anlama ve kavramayı olumsuz yönde etkileyen durumlar oluşturmaktadır. Üniversitelerde öğrenim gören engelli öğrencilerin karşılaştıkları sorunları tespit etmenin bu konuda gerek üniversite yönetimlerinin gerek akademik personelin gerekse engelsiz akranların farkındalığını arttırma, bu sorunları çözme, gerekli politika ve stratejileri geliştirme konularında ön koşul olduğu söylenebilir.

Engelli öğrenci, yükseköğretime erişim hakkı, eğitim hakkı, eğitim hukuku, çocuk hakları