Bu araştırmanın amacı 1992-2022 yılları arasında Türkiye’deki üniversitelerde eğitimde ölçme ve değerlendirme (EÖD) alanında yapılmış olan doktora tezlerinin tematik ve metodolojik incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında tamamlanmış olan, Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezinde yayınlanan ve erişim engeli olmayan toplam 198 doktora tezi oluşturmaktadır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olan durum çalışması deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda belirlenen kategoriler altında, araştırmacı tarafından geliştirilen tez inceleme formu ile veriler toplanarak içerik analizine göre çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında tamamlanan doktora tez sayısında 2013 yılından itibaren genel olarak artış olduğu, doktora tezlerinin çoğunlukla Hacettepe üniversitesinde tamamlandığı, tez danışmanlığının en fazla profesörler tarafından yapıldığı tespit edilmiştir. Doktora tezlerinin konu alanlarına göre incelenmesi sonucunda, “kuramlar” kategorisinde yapılan çalışmaların çoğunlukta olduğu görülmüştür. Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında en sık çalışılan diğer konu alanlarının ise sırasıyla (1) “bireyselleştirilmiş bilgisayarlı test / çok aşamalı bireye uyarlanmış test”, (2) “değişen madde fonksiyonu / yanlılık” ve (4) “test eşitleme” kategorilerinde olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimelere ilişkin yapılan incelemeler neticesinde en fazla “istatistiksel yöntemler/istatistikler/algoritmalar” kategorisinde anahtar kelimelerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca “kuramlar [genellenebilirlik kuramı / klasik test kuramı / madde tepki kuramı]” ve “değişkenler” kategorisinde bulunan anahtar kelimelerinde sıklıkla kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Doktora tezlerinde çoğunlukla geniş ölçekli sınav uygulamalarına ait verilerin kullanıldığı, özellikle Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı [Programme for International Student Assessment – PISA] verisi kullanılarak çalışmaların yapıldığı görülmüştür. Ayrıca simülatif verilerin de çoğunlukla doktora tezlerinde tercih edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Veri analizinde ise en fazla R programı ve SPSS programının tercih edildiği saptanmıştır. Ayrıca doktora tezlerinin hemen hemen hepsinde veri analizinde uygulanan istatistiksel yöntemler detaylı şekilde tanıtılmıştır. Bu istatistiksel yöntemlere ilişkin varsayımların da çoğunlukla araştırmaların yöntem bölümünde raporlandığı görülmüştür.

Eğitimde ölçme ve değerlendirme, doktora tez, tematik inceleme, metodolojik inceleme