Bu araştırmada ikinci dil olarak Türkçe öğrenicilerinin yazılı anlatımlarındaki Türkiye Türkçesinden sapmaların Türkçenin tipolojik özellikleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın veri kaynaklarını, Türkiye’de çeşitli yükseköğretim kurumlarına bağlı dil merkezlerinde Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenen en az B2 veya C1 seviyesindeki öğrenicilerin yazılı anlatım çalışmaları oluşturmaktadır. Katılımcılar Mısır, Irak, Afganistan, Burkina Faso, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Filistin, Yemen, Çad, Tanzanya, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan, Endonezya, Suriye, Bangladeş ve Filipinler olmak üzere 17 farklı ülkeden toplamda 164 yetişkinden oluşmaktadır. 2021-2022 eğitim öğretim döneminde üç farklı dil merkezinde mevcut ders saatleri ve kur sonu sınavı süreleri içerisinde yazılı anlatım uygulamaları gerçekleştirilerek elde edilen yazılı anlatım çalışmaları üzerinde, betimsel analiz yöntemiyle Türkiye Türkçesinden sapmalar incelenmiştir. Öğrenicilerin yazılı anlatımlarındaki bu sapmaların belirlenmesinde Johanson ([1992 / 2002] 2007) tarafından geliştirilen Yılmaz (2016) tarafından Türkiye Türkçesi açısından güncellenen “Türkçenin Tipolojisi” ölçütleri temel alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Hint-İran, Afro-Asyatik, Avustonezya, Nijer-Kongo dilleri ile Hint-Avrupa Romen ve Cermen dili konuşurlarının yazılı anlatımlarındaki Türkiye Türkçesinden sapmaların en çok sesbilimsel özelliklerde olduğu, bunu sırasıyla biçim-sesbilimsel, biçimbilimsel ve biçim-sözdizimsel sapmaların izlediği, sözdizimsel tipolojik sapmaların ise nispeten daha az olduğu görülmüştür. Ayrıca, öğreniciler yazılı anlatımlarında Türkçenin tipik olmayan sesler, tipik ünlüler, ünlü uyumları, eklerin art arda sıralanması, sonekler, belirli tanımlığın yokluğu, eylemsilerle cümle bağımlılaştırma, sınırlı adıl kullanımı ve söz diziminde sola dallanma kategorilerinde ağırlıklı olarak sapma örneği göstermiştir.

İkinci dil öğretimi, dil tipolojisi, Türkçe öğretimi, yazma becerisi, dil sapması