Abstract


ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÖĞRENCİLERLE ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN MATERYAL GELİŞTİRME VE KULLANIMLARININ İNCELENMESİ

Eğitim ortamlarında öğretim materyalleri oldukça önemli bir konumda bulunmakta ve öğretim etkililiğini arttırma, ilgi çekme, değerlendirme ve aktif katılım sağlama rolleri üstlenmektedir. Eğitimde materyeller kullanımı sayesinde; olgular sınıf ortamına taşınmakta, gereksinimlerin karşılanması mümkün olmakta, daha fazla duyuya hitap ederek kalıcı öğrenme sağlanmakta, öğrenci motivasyonu yükselmekte ve başarısı artmakta, öğretimi verimli kılmakta, öğrenmeyi zenginleştirmekte, yaratıcı düşünce desteklenmekte ve edinilen bilgiler ile günlük yaşam arasında bağlantı kurulmaktadır. Ayrıca alanyazında öğretim materyali kullanmanın öğretmenlere de oldukça fayda sağladığı ifade edilmekte ve bu yönüyle öğretmenlere farklı sorumluluklar yüklemektedir. Öğrencilerin yanı sıra öğretmenler için de fayda sağlayan materyal kullanımının önemi düşünüldüğünde, bu araştırmada özel gereksinimli öğrenciyle çalışan farklı branşlardan öğretmenlerin materyal geliştirme ve kullanma durumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde desenlenmiş ve araştırmanın örnekleminde 2021–2022 eğitim-öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerinde yer alan MEB’e bağlı özel eğitim okullarında görev yapan 315 öğretmen yer almıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çetin, İnan ve Demir (2018) tarafından geliştirilen “Özel Eğitim Öğretmenlerine Yönelik Materyal Kullanma Durumları Anketi” kullanılmıştır. Bulguların analizinde frekans dağılımları hesaplanarak, farklılık durumlarının test edilmesi amacıyla kay kare analizi kullanılmış, ayrıca açık uçlu sorulara ilişkin analizlerde ise içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcı öğretmenlerin; özel eğitim lisans mezunu olan öğretmenlerin materyal geliştirmede diğer branşlardan anlamlı olarak farklılaştığı, mesleki kıdemleri en düşük olan (0-5 yıl) öğretmenlerin hem kendi materyallerini geliştirme yolunu diğer mesleki kıdem yıllarındaki öğretmenlere göre daha çok tercih ettikleri, hem de bu grupta yer alan öğretmenlerin materyal kullanma durumunda en fazla güçlük yaşayan grup olduğu, özel eğitim meslek okulunda çalışan özel eğitim öğretmenlerinin daha fazla materyal geliştirdikleri, materyal geliştirmede en az güçlük yaşayan öğretmenlerin özel eğitim uygulama okullarında görev yapan öğretmenler olduğu, materyal geliştirme ve hazır materyal kullanma durumları ile öğrenim durumu arasında anlamlı bir ilişki olmadığı, değerlendirme ve öğretimde kullanılan materyallerin farklılaştırıldığı, öğretmenlerin materyal geliştirme ve kullanımında güçlükler yaşadığı ve imkan sınırlılıkları yaşadıkları bulgularına ulaşılmıştır. Bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.



Keywords

özel eğitimde materyal geliştirme, özel eğitim öğretmenlerinin materyal kullanımı, özel eğitim öğretmenlerinin materyal geliştirmesi





References