Abstract


ANA DİLİ OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE GELİŞTİRİLMEYİ BEKLEYEN BİR BECERİ: KARŞILIKLI KONUŞMA

Ana dili konuşurlarının aile, okul, diğer sosyal yaşam alanları ve sosyal medya gibi dijital ortamlar çeşitli uyaranlara maruz kalarak dil, bellek, beceri işlevlerini geliştirdiği çevreler olmakla birlikte bunlardan sadece okul bilinçli ve özel yapılandırılmış forma sahip olanıdır ki bu yüzden okul sadece bir eğitim değil aynı zamanda öğretim ortamıdır. Bu öğretim ortamlarının ve bileşenlerinin özellikle de Türkçe derslerinin ana dili konuşurlarının dört temel dil becerisini geliştirmeye ve etkin kullanımına uygun biçimde tasarlanması gerekir. Ancak derslerde konuşmaya ayrılan yer ve süre sınırlı kalmaktadır. Karşılıklı konuşma ise ana dili olarak öğretiminde sözlü anlatıma kıyasla çok az işlenen bir alt boyut olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışma kapsamında bu problem durumu program ve ders kitapları incelenerek ele alınmıştır. Programda konuşma becerisi için verilen kazanımlar ile kitaplardaki etkinlik ve yönergeler üzerinden karşılıklı konuşma becerisini geliştirmek ve işletmek için verilen yönergeler, etkinlikler mukayeseli biçimde incelenmiştir. Erişilen sonuçlar tablo ve grafiklerle sayısallaştırılarak ve görselleştirilerek sunulmuştur. Araştırma sonucunda Türkçe dersinde becerilerin dengeli bir dağılımının olmadığı, okuma ve yazma odaklı oluşturulan ders kitaplarının programdan yansıma ile konuşmaya sınırlı yer verdiği tespit edilmiş olup konuşma için oluşturulan etkinlik ve yönergelerde karşılıklı konuşmanın çok az bir yer tuttuğu görülmüştür. Bireysel ve sosyal iletişime doğrudan etki eden bu durumun iyileştirilmesi için yapılabilecekler sonuç kısmında paylaşılmıştır.



Keywords

Ana dili, Türkçe, beceri, konuşma, karşılıklı konuşma.





References