The purpose of the research is the examination of perceived stress levels of families having child with intellectual disability. In the research, cross-sectional survey model, from among general survey models, was used. The research group was formed by the simple random sampled voluntary parents, as being 311 mothers and 154 father (n=465), of children with intellectual disability of different levels getting training and rehabilitation services at different institutions in the Istanbul province. “Demographic Information Form”, which was formed by the researcher in order to obtain information regarding the general statuses of the parents, and which consisted of 8 articles as being gender, age, educational status, professional status, economic status, participation in trainings with respect to people with disability status, attachment of the required importance to people with disability status and getting home care payment or disability pension through the child status, and “Perceived Stress Scale”, which was developed by Cohen, Kamarck and Mermelstein (1983), and whose adaptation to Turkish was made by Eskin, Harlak, Demirkıran and Dereboy (2013), were applied on the participants.  The scale consisted of 10 articles in total, and it had a construct enabling the individuals to evaluate their stress levels by themselves. As statistical operation, initially Kolmogorov–Smirnov test was applied in order to test whether the data had normal distribution or not, and as the result of normal distribution of the data, t-test and ANOVA were used. Considering the general findings of the research, while significant differences were determined in the variables of gender, age, professional status, economic status, participation in trainings with respect to people with disability status, attachment of the required importance to people with disability status and getting home care payment or disability pension through the child status of families having child with intellectual disability, no significant difference was determined in their educational status variable. As the result of the analyses performed, it was determined that the perceived stress levels of families having child with intellectual disability were high. In the light of the findings obtained, the causes of perceived stress levels of families were searched, and suggestions were made for decreasing the stress levels of families.

Person with intellectual disability, family, stress

Araştırmanın amacı, zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin algılanan stres düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmada genel tarama modellerinden biri olan kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubu, İstanbul ilinde farklı kurumlarda eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri alan farklı düzeylerde zihinsel engele sahip bireylerin basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen ebeveynden 311’i anne, 154’ü baba olmak üzere (n=465) gönüllü katılımları ile oluşturulmuştur. Katılımcılara araştırmacı tarafından oluşturulan, ebeveynlerin genel durumları hakkında bilgi edinilmesini sağlayan cinsiyet, yaş, eğitim, meslek, ekonomik durum, engellilerle ilgili eğitim alıp almaması, engellilere gerekli önemin verilip verilmeme durumu, çocuğunuz üzerinden evde bakım aylığı veya engelli maaşı alıp almama durumlularını içeren ve 8 maddeden oluşan ‘‘Demografik Bilgi Formu’’ nun yanı sıra, Cohen, Kamarck ve Mermelstein tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlanma çalışması Eskin, Harlak, Demirkıran ve Dereboy tarafından yapılan “Algılanan Stres Ölçeği” uygulanmıştır. Ölçek, toplam 10 maddeden oluşmaktadır ve bireylerin stres düzeyini kendilerinin değerlendirmesini sağlayan bir yapıdadır. İstatistiksel işlem olarak T-test ve ANOVA analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın genel bulgularında zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin cinsiyet, yaş, meslek, ekonomik durum, engellikle ilgili eğitime katılıp katılmama, engellilere gerekli önem verilip verilmeme, çocuğun üzerinden evde bakım aylığı veya engelli maaşı alıp almama durumu değişkenlerinde anlamlı farklılıklar tespit edilirken; zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin eğitim durumu değişkeninde anlamlı bir fark tespit edilememiştir. Yapılan analizler sonucunda zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin algılanan stres düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulguların ışığında ailelerin algılanan stres düzeylerinin nedenleri tartışılarak ailelerin stres düzeylerini azaltmaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Zihinsel Engelli, aile, stres