The present study attempted to explore the motivation for sports participation among the disabled by some of their demographic characteristics. The sample consisted of 277 (135 females, 142 males) orthopedically (n = 105), hearing (n = 98), and visually (n = 74) disabled individuals. The data were collected using a demographic information form and the Sports Participation Motivation Questionnaire - Disabled (SPMQ-D), developed by Tekkurşun Demir et al. (2018). The data were compared between the groups through independent samples t-test and one-way analysis of variance (ANOVA). Moreover, the significant differences resulting from ANOVA were subjected to the Scheffe test to reveal the source(s) of differences between the groups. The findings revealed that the participants with an orthopedic disability got significantly higher scores on the SPMQ-D and the extrinsic motivation and amotivation subscales than the visually impaired participants. Besides, the orthopedically disabled males had significantly greater amotivation for sports participation than their female counterparts, while the external motivation scores of the hearing disabled females were significantly higher than those of the males in the same disability group. Nevertheless, there were no significant differences between the participants on their scores on the SPMQ-D and its subscales by onset of disability. On the other hand, the participants - regardless of the type of disability - interested in individual sports and engaging in regular exercises had greater motivation for sports participation than those interested in team sports and not doing regular exercises. Finally, the disabled participants with 3 and 4+ siblings were also found to have higher motivation for sports participation than those with 1 sibling, 2 siblings, and no siblings. Overall, it can confidently be claimed that orthopedically, hearing, and visually disabled individuals differ in their motivation for sports participation by type of disability, gender, sports branch of interest, regular exercise status, and number of siblings.

Disabled, individual sports, team sports, motivation for sports participation.

Bu çalışmanın amacı, engelli bireylerde spora katılım motivasyonlarının bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışma grubunu; ortopedik engelli (n=105), işitme engelli (n=98) ve görme engelli (n=74) olmak üzere toplam 277 (135 kadın, 142 erkek) gönüllü birey oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Tekkurşun Demir ve arkadaşları (2018) tarafından geliştirilen, “Engelli Bireylerde Spora Katılım Motivasyon Ölçeği (EBSKMÖ) ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde istatistiksel yöntem olarak; betimsel istatistik, bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi (Anova) ve gruplar arası farklılığı ortaya koymak için Scheffe testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, spora katılım motivasyonu ortopedik engelli bireylerin ölçek puan ortalaması, dışsal motivasyon ve motivasyonsuzluk düzeylerinin görme engelli bireylerden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Ortopedik engelli erkeklerin aynı engel grubu içerisinde motivasyonsuzluk düzeylerinin kadın bireylerden anlamlı olarak yüksek olduğu, işitme engelli kadınlarında aynı engel grubu içerisinde dış motivasyon puanlarının erkek engelli bireylerden yüksek motivasyona sahip oldukları tespit edilmiştir. Engel oluş zamanına göre spora katılım motivasyon düzeylerinde anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Bireysel sporlara ilgi duyan engelli bireylerin aynı engel grubu içerisinde takım sporlarına ilgi duyan engelli bireylere göre ve düzenli spor yapan engelli bireylerin, düzenli spor yapmayan engelli bireylere göre spora katılım motivasyonlarının yüksek olduğu bulunmuştur. Diğer bir değişken olan kardeş sayısı 3 ve 4/+ üzeri olan engelli bireylerin, 1 kardeş, 2 kardeş ve hiç kardeşi olmayan bireylere göre spora katılım motivasyonlarının da daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ortopedik, işitme ve görme engelli bireylerin engel türü, cinsiyet, ilgi duydukları spor branşı, düzenli spor yapıp yapmama durumu ve kardeş sayısı gibi değişkenlere bağlı olarak farklılık gösterdiği söylenebilir

Engelli birey, bireysel sporlar, takım sporları, spora katılım motivasyonu.