The aim of this study is to examine thematically and methodologically the doctoral dissertations in the field of measurement and evaluation in education in universities in Turkey between 1992 and 2022. The sample of the study consists of a total of 198 doctoral dissertations completed in the field of measurement and evaluation in education, published in the National Thesis Center of the Council of Higher Education (YOK) and without access barriers. This research was designed in case study design, which is one of the qualitative research methods. Under the categories determined in line with the purpose of the study, data were collected with the thesis review form developed by the researcher and analyzed according to content analysis. According to the findings obtained, it was determined that the number of doctoral dissertations completed in the field of measurement and evaluation in education has generally increased since 2013, doctoral dissertations were mostly completed at Hacettepe University, and most of the dissertations were supervised by professors. As a result of the examination of doctoral dissertations according to subject areas, it was seen that the majority of the studies were in the category of "theories". The other most frequently studied subject areas in the field of measurement and evaluation in education were found to be in the categories of (1) "computer adaptive testing / multi-stage testing", (2) "differential item functioning / bias" and (4) "test equating". As a result of the analysis of the keywords, it was determined that keywords were mostly used in the category of "statistical methods/statistics/algorithms". It was also concluded that keywords in the categories of "theories [generalizability theory / classical test theory / item response theory]" and "variables" were frequently used. In doctoral dissertations, it was seen that data from large-scale testing were mostly used, especially the data from the Programme for International Student Assessment-PISA were used.

Measurement and evaluation in education, doctoral dissertation, thematic review, methodological review

Bu araştırmanın amacı 1992-2022 yılları arasında Türkiye’deki üniversitelerde eğitimde ölçme ve değerlendirme (EÖD) alanında yapılmış olan doktora tezlerinin tematik ve metodolojik incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında tamamlanmış olan, Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezinde yayınlanan ve erişim engeli olmayan toplam 198 doktora tezi oluşturmaktadır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olan durum çalışması deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda belirlenen kategoriler altında, araştırmacı tarafından geliştirilen tez inceleme formu ile veriler toplanarak içerik analizine göre çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında tamamlanan doktora tez sayısında 2013 yılından itibaren genel olarak artış olduğu, doktora tezlerinin çoğunlukla Hacettepe üniversitesinde tamamlandığı, tez danışmanlığının en fazla profesörler tarafından yapıldığı tespit edilmiştir. Doktora tezlerinin konu alanlarına göre incelenmesi sonucunda, “kuramlar” kategorisinde yapılan çalışmaların çoğunlukta olduğu görülmüştür. Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında en sık çalışılan diğer konu alanlarının ise sırasıyla (1) “bireyselleştirilmiş bilgisayarlı test / çok aşamalı bireye uyarlanmış test”, (2) “değişen madde fonksiyonu / yanlılık” ve (4) “test eşitleme” kategorilerinde olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimelere ilişkin yapılan incelemeler neticesinde en fazla “istatistiksel yöntemler/istatistikler/algoritmalar” kategorisinde anahtar kelimelerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca “kuramlar [genellenebilirlik kuramı / klasik test kuramı / madde tepki kuramı]” ve “değişkenler” kategorisinde bulunan anahtar kelimelerinde sıklıkla kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Doktora tezlerinde çoğunlukla geniş ölçekli sınav uygulamalarına ait verilerin kullanıldığı, özellikle Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı [Programme for International Student Assessment – PISA] verisi kullanılarak çalışmaların yapıldığı görülmüştür. Ayrıca simülatif verilerin de çoğunlukla doktora tezlerinde tercih edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Veri analizinde ise en fazla R programı ve SPSS programının tercih edildiği saptanmıştır. Ayrıca doktora tezlerinin hemen hemen hepsinde veri analizinde uygulanan istatistiksel yöntemler detaylı şekilde tanıtılmıştır. Bu istatistiksel yöntemlere ilişkin varsayımların da çoğunlukla araştırmaların yöntem bölümünde raporlandığı görülmüştür.

Eğitimde ölçme ve değerlendirme, doktora tez, tematik inceleme, metodolojik inceleme